Maak een succes van je ouderavond!
Ouderavonden zijn een uitstekend middel om ouders te informeren en ze meer te betrekken bij de bso. Toch valt de opkomst soms bar tegen. Ouders zijn druk, stellen andere prioriteiten. Hoe zorg je ervoor dat je ouderavond wél een succes wordt?
Vorig jaar organiseerde Poko Loko uit Zuidbroek (Oost-Groningen) een ouderbijeenkomst over het thema ‘bewegen’. Het team had de avond goed voorbereid en een afwisselend programma samengesteld. Er waren kennismakingsspelletjes voor de ouders, een gastspreker gaf een workshop en pedagogisch medewerkers vertelden hoe zij kinderen aanmoedigen om meer te bewegen. Ook konden ouders vragen stellen.‘Toch kwamen er helaas weinig ouders vanuit de bso’, vertelt Ingrid Seldentuis van Poko Loko. Haar ervaring staat niet op zichzelf. ‘Wij hebben een avond wel eens afgezegd wegens gebrek aan animo’, zegt Jeannette van Zelst van Kits Oonlie in Alkmaar/Heiloo. ‘Daarom kiezen we er soms voor een ouderavond te organiseren over een thema dat zowel interessant is voor bso- als kinderdagverblijfouders. Dan komen er in elk geval voldoende mensen.’
Plannen
Je kunt als organisatie wel degelijk invloed uitoefenen op de opkomst, stelt Moniek Mors van het Steunpunt Ouderbijeenkomsten van JSO, dat advies geeft bij het organiseren van ouderavonden. Om te beginnen, is het slim om ouders al aan het begin van het schooljaar te laten weten wanneer de ouderavond zal zijn, zodat zij de datum in hun agenda kunnen noteren. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de kalender van de school. Een ouderavond in september is bijvoorbeeld niet handig, omdat ouders dan vaak al op school worden verwacht. En denk ook aan andere ‘spelbrekers’, zoals een groot voetbaltoernooi. Eén ouderavond per jaar is meestal wel voldoende, als je tenminste daarnaast ook andere communicatiemiddelen inzet om ouders te informeren, zoals een nieuwsbrief. Verder kun je momenten creëren waarin je heel persoonlijk van gedachten wisselt met ouders. Bijvoorbeeld in tienminutengesprekken.
Uitnodigen
Een week of drie, vier voor de ouderavond ga je ouders echt uitnodigen. Maak een aantrekkelijke, frisse uitnodiging, die je persoonlijk overhandigt als de ouder het kind ophaalt. Vermijd in de uitnodiging theoretische teksten, maar kies voor concrete, aansprekende voorbeelden. Schrijf dus niet: ‘Wij organiseren een ouderbijeenkomst om u te informeren over het thema weerbaarheid’, maar wel: ‘Mijn kind is zo verlegen. Herkenbaar? Kom dan naar de ouderavond over weerbaarheid!’ De kans dat ouders zich aangesproken voelen, is in het tweede geval veel groter. Eventueel kun je aan ouders vragen om vooraf – via een antwoordstrookje of een inschrijflijst – aan te geven of ze komen. Het is prettig als je weet hoeveel mensen er ongeveer zullen zijn. Dat geeft houvast bij de voorbereiding van de ouderavond.
Thema kiezen
Een ouderavond kan een mooie gelegenheid zijn om een bepaald aspect van het pedagogisch beleidsplan nader toe te lichten. Kies voor een thema dat voor ouders en bso interessant is. Bijvoorbeeld: regels en grenzen, voeding, pesten, computergebruik. ‘Om erachter te komen welke thema’s aanspreken, hebben we dit jaar voor het eerst alle ouders een e-mailtje gestuurd met de vraag waar zij meer van willen weten’, vertelt Ingrid. ‘Vervolgens gaan we kijken hoe wij die wensen kunnen vertalen naar de ouderavond. We hopen dat deze aanpak ertoe leidt dat er meer mensen komen.’ Over het algemeen zijn ouders ook geïnteresseerd in hele praktische zaken die over hun kind gaan. Welke activiteiten doet het kind op de bso? Hoe ziet het middagprogramma eruit? Ouderavonden waarbij foto’s of filmpjes van de kinderen worden getoond, zijn een gegarandeerd succes. Aan de hand van de beelden, ga je vervolgens met ouders in gesprek. Wil je op een goede manier invulling geven aan het thema, dan kun je dit het beste vooraf alvast goed uitdiepen, bijvoorbeeld door het onderwerp eerst in het team te bespreken. Hoe enthousiaster je er zelf over zelf bent, des te makkelijker wordt het om ouders uit te nodigen en ‘aan te steken’ met je geestdrift.
Gastdocent
Voor de inbreng van expertise, kan eventueel ook een gastdocent worden uitgenodigd. ‘De vorm die je kiest voor de ouderavond is onder meer afhankelijk van het doel dat je ermee hebt’, legt Moniek uit. Wil je ouders informeren, dan is het soms een goed idee om een deskundige een verhaal te laten afsteken voor alle ouders. Wil je vooral praten over opvoedingskwesties, dan lukt dat het beste in kleinere groepen. Je start dan met een korte gezamenlijke inleiding waarin je onderwerp introduceert voor alle aanwezigen. Vervolgens ga je uiteen in groepjes om het thema dieper uit te spitten. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van stellingen, situatieschetsen of een discussiewerkvorm. Stel je tijdens het gesprek op als gelijkwaardige opvoedingspartner van de ouders en bespreek samen hoe je met bepaalde zaken wilt omgaan. Hoe doen ouders het thuis? Hoe doen jullie het op de bso? Annie Roze van Korein Kinderplein Asterstraat: ‘Ouders vinden het heel prettig om ook onderling ervaringen uit te wisselen. Het brengt herkenning en geeft ze de bevestiging dat ze het best goed doen.’ Een doelstelling van de ouderavond kan dan ook zijn: ouders met elkaar in contact brengen.
Open houding
Een goede ouderavond duurt niet te lang: twee uur maximaal. Bewaak de tijd en stop echt op het aangekondigde tijdstip. Natuurlijk zorg je dat er wat lekkers klaarstaat: koffie, thee, koekjes. Daarmee straal je zorg en gezelligheid uit. Moniek: ‘Of ouders wel of niet komen, hangt er ook vanaf of ze zich welkom voelen in de organisatie. Ouders zijn gevoelig voor de sfeer op de bso en voor de houding van de pedagogisch medewerkers. Wat ze oppikken tijdens de wekelijkse haalmomenten, bepaalt hun indruk. Wordt hun inbreng gevraagd en gewaardeerd? Een open, geïnteresseerde houding waarin je uitstraalt dat je elkaar als bso en ouders nodig hebt, vormt de basis van een goed oudercontact. En van een geslaagde ouderavond.’ Soms is het de oudercommissie die het initiatief neemt voor een ouderavond. Bespreek dan vooraf hoe het programma eruitziet en help de ouders met organiseren. De band tussen bso en ouders wordt op deze manier extra stevig.
Multiculturele aanpak
Als ouders niet goed Nederlands spreken of afkomstig zijn uit een andere cultuur, is een ouderavond niet altijd de meest voor de hand liggende manier om te communiceren, zo is de ervaring van Tinie Kämink van Korein in Eindhoven. ‘Bij multiculturele locaties pakken wij het soms anders aan. We organiseren dan bijvoorbeeld een feestje en vragen alle ouders een hapje te maken. Tijdens zo’n feestje heb je natuurlijk ook de kans om bepaalde onderwerpen aan te snijden, maar de drempel ligt een stuk lager.’
Kant-en-klare pakketten
Als je een ouderavond wilt organiseren, hoef je niet zelf het wiel uit te vinden. Verschillende organisaties bieden themapakketten met handleidingen, materialen voor werkvormen en tips. Kijk hiervoor eens op Top-punt.nl, websites van diverse GGD’en of benader organisaties of personen met een bepaalde deskundigheid, zoals een diëtiste of een fysiotherapeut. Sommige grotere opvangorganisaties (bijvoorbeeld Korein) hebben ook eigen themakisten.
Verschenen in: Kinderopvang. Vakinformatie voor professionals (Reed Business Media; 2010).
