Vrouwen in Big Brother, vrouwen op de arbeidsmarkt
Het gedrag van de mannen en vrouwen in het Big Brother-huis vormt een afspiegeling van stereotiepe handelswijzen van mannen en vrouwen in de ‘gewone’ samenleving. Laten we de strijd om fl. 250.000 in het huis eens vergelijken met de wijze waarop mannen en vrouwen zich op de arbeidsmarkt bewegen.
Generaliserend kunnen we stellen dat veel mannen nog steeds naar een goedbetaalde job streven, ook al is die baan niet altijd even geweldig. Mannen willen iets bereiken in hun werk (geld, macht) en dan is het minder van belang of hun baan ook echt léuk is. Ze willen domweg de beste zijn.
Dat gold ook voor de mannen in het Big Brother-huis. Troetelbewoner Ruud (45 jaar) bracht het als volgt onder woorden: ‘Ik zie deelname aan dit programma als een wielerwedstrijd. De sterkste wint. En ik wil weten wie de sterkste is.’ Zijn medemannen dachten er over het algemeen hetzelfde over. Bij tegenslagen in huis zochten zij een uitlaatklep in sport, techniek of in het jennen van anderen. Maar opgeven? Geen sprake van!
Vrouwen: gevoelsmatige beslissingen
Wilden de vrouwen ook winnen? Ik vrees van niet. De meeste Big Brother-vrouwen profileerden zich als gevoelsdieren, wier prioriteit in elk geval niet het winnen van de wedstrijd (lees: de geldprijs) was. Persoonlijke drijfveren lagen over het algemeen aan de beslissing om al dan niet door te gaan in het huis. Bijvoorbeeld bij Bianca (26 jaar). Haar persoonlijke doel was om zichzelf en haar huisgenoten beter te leren kennen. Het voortkabbelende leventje in het huis werd haar echter al snel te saai. Bianca in Viva: ‘(…) dan verval je in een soort passiviteit. (…) Een heel vervelend gevoel en daarom wilde ik er dus uit.’ Bianca zag geen persoonlijke uitdaging meer en verliet daarom het huis. Een goed gevoel bleek belangrijker dan het winnen van de wedstrijd, niet alleen bij Bianca, maar ook bij meerder (doch niet alle!) vrouwen in het huis.
Ook op de arbeidsmarkt lijken veel vrouwen dergelijk gedrag te vertonen. Dat de stijging van het aantal WAO’ers bijna geheel voor rekening van vrouwen komt, wordt door sommigen gezien als een teken dat ‘vrouwen minder belang hechten aan het werk aan de ene kant en meer waarde aan “prettig werken” aan de andere kant. Vrouwen willen leuke collega’s, ze willen gemotiveerd zijn en ze willen er niet van wakker liggen, van dat werk. Dat allemaal met als achtergrond het feit dat de meeste vrouwen het nog niet echt hoeven, werken voor hun brood.’ Aldus Andrée van Es in het maartnummer van het Tijdschrift voor de Sociale Sector.
Met andere woorden: veel Nederlandse vrouwen stellen nog steeds hun gezin op de eerste plaats. Liever besteden zij hun kostbare tijd aan de opvoeding van het nageslacht, dan aan het winnen van de strijd (op de werkvloer). Werk moet vooral leuk zijn en de persoonlijke ontwikkeling bevorderen. Iets bereiken is van ondergeschikt belang. Big Brother’s Karin (39 jaar) illustreert deze opvattingen perfect. Zij hoefde niet te winnen en het geld interesseerde haar evenmin; haar man was immers kostwinner. Karin deed mee aan Big Brother, omdat zij het leuk vond voor haar eigen ontplooiing, niets meer en niets minder. En met dit gedrag hield zij – waarschijnlijk onbedoeld en ongewild – de Nederlandse kijker een spiegel voor die over de nog steeds bestaande (traditionele) opvattingen over prioriteiten in vrouwen- en mannenwerk geen twijfel liet bestaan.
Verschenen in: Reality Soap! Big Brother en de opkomst van het multimediaconcept (Boom, 2000).